Kuglarze – historia, techniki, regionalne różnice i wpływ na kulturę

Wprowadzenie

Kuglarze to wędrowni artyści i mistrzowie zręczności, którzy od tysięcy lat dostarczają rozrywki publiczności na całym świecie. Termin „kuglarz” w języku polskim wywodzi się z dawnego określenia wędrownego sztukmistrza i obejmuje szeroki wachlarz popisów, takich jak żonglerka, drobne pokazy iluzjonistyczne, połykacze ognia czy akrobacje. Istotą kuglarstwa jest demonstrowanie niezwykłej koordynacji, refleksu i kreatywności poprzez manipulowanie przedmiotami lub własnym ciałem w sposób, który wprawia widzów w zachwyt. Sztuka kuglarska od zarania dziejów pełniła rolę zarówno rozrywki jarmarcznej dla ludu, jak i wyrafinowanej atrakcji na dworach władców.

Od starożytności po czasy współczesne kuglarstwo ewoluowało i dostosowywało się do zmieniających się gustów publiczności oraz kontekstu kulturowego. Już w odległych cywilizacjach pojawiali się artyści potrafiący zadziwiać swoimi umiejętnościami żonglowania czy wykonywania trików. Z czasem wykształciły się różnorodne techniki kuglarskie oraz odmienne style prezentacji – od prostych pokazów ulicznych po widowiskowe spektakle cyrkowe. Kultura kuglarska przenikała różne regiony świata, dzięki czemu każda cywilizacja wykształciła własne podejście do tej formy sztuki. Mimo okresów, gdy patrzono na kuglarzy z podejrzliwością lub lekceważeniem, przetrwali oni do naszych czasów, stając się częścią artystycznego dziedzictwa ludzkości.

W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej barwnej historii kuglarzy od starożytności do XXI wieku, omówimy klasyczne i współczesne techniki ich występów oraz zróżnicowanie stylów, a także zbadamy regionalne różnice w praktykowaniu tej sztuki. Nie zabraknie również spojrzenia na to, jaki wpływ kuglarzy wywarli oni na kulturę masową, teatr uliczny, festiwale oraz różnorakie widowiska artystyczne. Na koniec przedstawimy sylwetki kilku z najbardziej znanych kuglarzy w historii, których osiągnięcia przyczyniły się do rozwoju kuglarstwa. Przygotuj się na podróż przez świat kuglarzy – od antycznych jarmarków po współczesne areny cyrkowe i ulice wielkich miast.

Historia kuglarzy od starożytności do współczesności

Najstarsze ślady sztuki kuglarskiej sięgają głębokiej starożytności. Archeolodzy odnaleźli w grobowcach starożytnego Egiptu malowidła datowane na ok. 2000 lat p.n.e., przedstawiające kobiety podrzucające i chwytające przedmioty – ewidentnie prezentujące umiejętność zbliżoną do dzisiejszej żonglerki. Podobne motywy pojawiają się w dawnych sztukach Chin i Indii, co świadczy o tym, że zręcznościowe pokazy rozwijały się równolegle w różnych częściach świata. W antycznym Rzymie kuglarze (nazywani m.in. circulatores lub pilarii) byli popularną atrakcją podczas festynów i widowisk na forum czy arenach. Często występowali obok akrobatów i tancerzy, a ich popisy polegające na żonglowaniu kulami, nożami czy talerzami wprawiały widzów w osłupienie. W tamtym okresie kuglarstwo postrzegano głównie jako rozrywkę – efektowną zręczność dla zabawy tłumów – choć już wtedy najlepsi artyści zdobywali uznanie możnych patronów.

W średniowieczu tradycje kuglarskie przetrwały, choć kuglarze nie zawsze cieszyli się poważaniem. Wędrowne trupy średniowiecznych kuglarzy przemierzały trakty całej Europy, występując na jarmarkach, w miastach i na dworach feudalnych. Byli to artyści wszechstronni – oprócz żonglowania potrafili grać na instrumentach, śpiewać, opowiadać historie czy wykonywać drobne sztuczki magiczne. Taka wielozadaniowość czyniła z nich ważną atrakcję każdego targu czy festynu. Równocześnie jednak duchowieństwo i część społeczeństwa patrzyły na kuglarzy z nieufnością, łącząc ich często z kuglarstwem w sensie negatywnym – oszustwem lub czarnoksięstwem. Mimo to, kuglarze średniowieczni kładli podwaliny pod przyszłe tradycje cyrkowe, przekazując swoje umiejętności kolejnym pokoleniom.

Okres renesansu przyniósł kuglarzom pewną rehabilitację i wzrost uznania. Sztuka żonglowania i popisów zręczności wróciła do łask na dworach królewskich oraz podczas wielkich festynów. Renesansowi kuglarze stawali się członkami większych trup artystycznych, które podróżowały po całej Europie, prezentując coraz bardziej wymyślne triki przed szlachtą i mieszczanami. Zaczęto nawet spisywać pierwsze opisy technik żonglerskich, co świadczy o profesjonalizacji tej dziedziny. W kolejnych stuleciach, zwłaszcza pod koniec XVIII i w XIX wieku, rozkwit formy rozrywki jaką był cyrk stworzył dla kuglarzy nową arenę. Powstanie cyrków stałych i objazdowych (na czele z legendarnym cyrkiem Phineasa Barnuma w XIX-wiecznej Ameryce) uczyniło z żonglerów międzynarodowe gwiazdy. Publiczność tłumnie przychodziła podziwiać artystów podrzucających jednocześnie wiele obiektów – piłki, maczugi, obręcze, a nawet płonące pochodnie – co ustanawiało nowe standardy widowiskowości.

W XX wieku kuglarstwo przeniknęło do kultury masowej na niespotykaną dotąd skalę. Pokazy żonglerki pojawiały się w rewiach, kabaretach, a następnie w filmach i programach telewizyjnych, docierając do milionów widzów. Pojawili się rekordziści ustanawiający kolejne wyżyny tej sztuki – liczba jednocześnie żonglowanych przedmiotów stale rosła dzięki treningowi i wymianie wiedzy na międzynarodowych festiwalach. Współcześnie kuglarze korzystają też z nowych technologii: używają rekwizytów z efektami świetlnymi LED, diodowych poi czy skomputeryzowanych elementów scenografii, by uatrakcyjnić swoje występy. Mimo tych innowacji sedno pozostaje niezmienne – chodzi o olśnienie widza ludzką zręcznością. Dziś kuglarzy można spotkać zarówno na ulicznych pokazach sztuki ulicznej, jak i w prestiżowych grupach cyrkowych (np. w przedstawieniach nowego cyrku pokroju Cirque du Soleil). Kuglarstwo stało się również formą aktywności rekreacyjnej i treningu – uczy koncentracji, poprawia koordynację i bawi kolejne pokolenia, będąc żywym pomostem między tradycją a nowoczesnością.

Techniki i style kuglarskich występów

Na przestrzeni wieków kuglarze opracowali rozmaite techniki pokazów, dzięki którym ich występy stały się coraz bardziej urozmaicone i spektakularne. Tradycyjnym rdzeniem kuglarstwa jest oczywiście żonglowanie – czyli podrzucanie i chwytanie kilku obiektów naraz w rytmiczny sposób. Dawniej najczęściej żonglowano tym, co było pod ręką (np. kamieniami, owocami), z czasem jednak wykształciły się specjalne rekwizyty, takie jak piłki, maczugi czy obręcze, zaprojektowane specjalnie do tego celu. Wraz z rozwojem sztuki kuglarskiej pojawiły się też style wymagające innego podejścia niż klasyczne rzucanie przedmiotów do góry – obejmujące manipulację przedmiotami w nietypowy sposób, balansowanie czy wykorzystywanie elementów otoczenia. Techniki te ewoluowały od prostych sztuczek do złożonych układów choreograficznych, a każdy artysta często rozwija własny unikalny styl prezentacji.

Można wyróżnić wiele różnorodnych stylów i specjalizacji kuglarskich. Poniżej kilka najważniejszych:

  • Żonglowanie wieloma obiektami – klasyczna forma kuglarstwa, polegająca na nieustannym podrzucaniu i łapaniu kilku przedmiotów jednocześnie. Do najpopularniejszych rekwizytów należą piłki, maczugi (specjalne buławy do żonglowania) oraz obręcze. Najlepsi żonglerzy potrafią utrzymać w powietrzu imponującą liczbę obiektów na raz, a także żonglować nietypowymi przedmiotami (takimi jak noże, pochodnie, kapelusze czy talerze).
  • Żonglerka kontaktowa – technika, w której artysta nie tyle podrzuca, co toczy i balansuje przedmioty na ciele. Przykładem jest efektowne manipulowanie gładką kulą (tzw. kryształową kulą) w taki sposób, by zdawała się płynąć po rękach i ramionach kuglarza. Ten styl wymaga ogromnej precyzji i skupienia, a stał się szerszej publiczności znany m.in. dzięki pokazom, w których wykorzystywano szklane kule sprawiające wrażenie lewitujących.
  • Diabolo – wywodząca się z Chin odmiana żonglerki, w której wykorzystuje się specjalną obrotową szpulę (zwaną diablo lub diabolo) kręcącą się na napiętej linie trzymanej przez dwie pałeczki. Kuglarz wprawia szpulę w szybki obrót i podrzuca wysoko w powietrze, wykonując przy tym różnorodne triki. Diabolo zdobyło ogromną popularność jako osobna dyscyplina kuglarska, z własnymi zawodami i rekordami.
  • Flowerstick (kwiatowy kij) – znany też jako devil stick, to sztuka polegająca na żonglowaniu kijem za pomocą dwóch trzymanych w dłoniach pałeczek. Główny kij (ozdobiony często kwiecistymi końcówkami zapewniającymi równowagę) jest podrzucany, obracany i odbijany naprzemiennie przez pałeczki. Technika ta była praktykowana już w starożytności w Chinach, a obecnie jest popularna na całym świecie jako element pokazów ulicznych i cyrkowych.
  • Poi – pochodząca z kultury maoryskiej (Nowa Zelandia) technika wirujących kul na sznurkach. Dwie kule (lub inne obiekty) przymocowane do linek są wprawiane w krążenie wokół ciała artysty, tworząc świetlne lub ogniste kręgi (gdy wykorzystuje się poi ogniowe). Współcześnie poi stało się częścią tańca z ogniem i często towarzyszy pokazom fireshow na koncertach i festiwalach.
  • Hula hoop i obręcze – żonglerka i manipulacja obręczami, zazwyczaj polegająca na kręceniu nimi na różnych częściach ciała (talia, szyja, kończyny) lub rzucaniu i chwytaniu obręczy w efektownych układach. Wielu artystów potrafi jednocześnie kręcić kilkoma obręczami, tworząc z nich ruchome wzory synchronizowane z muzyką.
  • Balansowanie rekwizytów – sztuka utrzymywania przedmiotów w równowadze na nietypowych miejscach ciała lub na sobie nawzajem. Kuglarze potrafią balansować na brodzie lub czole przedmioty takie jak drabiny, krzesła, miecze czy wysokie słupy. Niektóre pokazy obejmują tzw. antypody, czyli żonglowanie różnymi przedmiotami za pomocą nóg przez artystę leżącego na plecach, często jednocześnie balansującego partnerem akrobatycznym (tzw. gry ikaryjskie).
  • Sztuczki iluzjonistyczne – wielu kuglarzy opanowuje również drobne sztuki magiczne, oparte na zręczności manualnej i sprycie. Należą do nich klasyczne triki jak trick z kubkami i kulkami, znikające monety, szybkie przekładanie kart czy inne formy prestidigitatorstwa. Choć formalnie iluzja to odrębna dziedzina, w praktyce pokazy ulicznych kuglarzy często łączą żonglerkę z elementami iluzjonizmu, potęgując wrażenie niezwykłości pokazu.

Każdy z powyższych stylów posiada liczne wariacje i może być łączony z innymi formami sztuki występowej. Kuglarze nieustannie eksperymentują, tworząc nowe kombinacje – np. żonglując podczas jazdy na monocyklu, wykonując akrobacje w trakcie rzucania przedmiotami czy synchronizując ruch z muzyką i elementami tańca. Ewolucja technik kuglarskich pokazuje, że jest to dziedzina żywa, otwarta na innowacje i czerpiąca inspiracje z różnych kultur oraz dyscyplin artystycznych.

Kuglarstwo w różnych kulturach i regionach

Sztuka kuglarska rozwijała się niezależnie w wielu cywilizacjach, a każda kultura wykształciła własne podejście i tradycje związane z pokazami zręcznościowymi. Choć pewne elementy – takie jak zachwyt nad ludzką zręcznością – są uniwersalne, to kontekst występów i ich forma potrafiły znacząco się różnić w zależności od regionu świata. Poniżej przedstawiono, jak różne kultury podchodziły do kuglarstwa na przestrzeni wieków:

  • Daleki Wschód (Chiny i Japonia) – W Chinach żonglerka i akrobatyka od starożytności stanowiły cenioną część dworskich pokazów. Chińscy kuglarze wykorzystywali własne tradycyjne rekwizyty (np. porcelanowe wazony, wachlarze, czy prototyp diabolo) i potrafili zadziwiać dworzan skomplikowanymi układami. Co ciekawe, historyczne przekazy wspominają, że kuglarze z aleksandryjskiego Egiptu występowali przed chińskimi dostojnikami już ponad dwa tysiące lat temu – świadczy to o bardzo wczesnej wymianie tradycji artystycznych między Wschodem a Zachodem. W Japonii natomiast rozwinęła się sztuka Daikagura, w której wędrowni artyści przyświątynni żonglowali piłeczkami, obracali parasolami i balansowali przedmiotami jako element ceremonii religijnych, a później ulicznych pokazów rozrywkowych.
  • Subkontynent indyjski – Na ziemiach indyjskich sztuka kuglarstwa także ma głębokie korzenie. Indyjscy sztukmistrzowie od wieków łączyli pokazy żonglerskie z elementami magii – to stamtąd wywodzą się legendy o słynnym „indyjskim triku z liną” czy zaklinaczach węży. W XIX wieku hinduscy kuglarze i fakirzy prezentujący niezwykłe popisy (jak żonglowanie nożami czy pochodniami) zadziwiali publiczność w Europie, dokąd byli zapraszani jako egzotyczne ciekawostki. Tradycyjne indyjskie pokazy kuglarskie odbywały się na ulicach miast i podczas uroczystości, często towarzysząc pokazom tańca i muzyki, a element tajemnicy i mistycyzmu wyróżniał je na tle czysto rozrywkowych występów zachodnich.
  • Europa – W Europie kuglarze od średniowiecza stanowili stały element kultury jarmarcznej i dworskiej (o czym świadczy choćby postać średniowiecznego jongleura we Francji czy włoskiego błazna). Europejscy kuglarze początkowo wędrowali od miasta do miasta, jednak z czasem ich sztuka przeniknęła do teatrów i cyrków. Szczególnie w okresie nowożytnym i później w XIX wieku, europejskie sceny cyrkowe stworzyły profesjonalne przestrzenie dla kuglarzy, podnosząc poziom techniczny pokazów. W XX wieku znane stały się narodowe szkoły cyrkowe – np. radziecka szkoła cyrkowa słynęła z doskonałych żonglerów o niezwykłej technice, podczas gdy w Europie Zachodniej i Ameryce artyści chętnie eksperymentowali z łączeniem żonglerki ze sztuką nowoczesną (teatrem, tańcem, performance).
  • Bliski Wschód i Afryka Północna – Na targowiskach i placach miast Bliskiego Wschodu od starożytności występowali wędrowni artyści prezentujący triki zręcznościowe. W arabskich bazarach można było spotkać kuglarzy żonglujących miskami, nożami czy wirującymi talerzami, często w otoczeniu muzykantów, tancerzy i gawędziarzy. W kulturze islamu stosunek do kuglarstwa bywał ambiwalentny – z jednej strony ciekawość i podziw dla sztuki, z drugiej religijna rezerwa wobec sztuczek mogących uchodzić za magiczne. Mimo to sztuka ta przetrwała: do dziś w Marrakeszu czy Kairze uliczni performerzy (w tym kuglarze) są atrakcją dla mieszkańców i turystów. W Afryce Północnej, będącej skrzyżowaniem szlaków handlowych, żonglerka łączyła elementy arabskie i afrykańskie – przykładem są pokazy z wykorzystaniem ognia czy balansowania przedmiotami spotykane podczas tradycyjnych świąt i festynów.
  • Ameryka – W kulturach prekolumbijskich nie odnotowano wyraźnych tradycji żonglerskich porównywalnych z europejskimi czy azjatyckimi, choć istniały różne formy rytualnych gier i tańców z rekwizytami (np. indiański taniec z obręczami przypominający manipulacje hula-hoop). Po odkryciu Ameryki sztuka kuglarska przybyła tam wraz z europejskimi cyrkami i trupami teatralnymi. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie żonglerka stała się popularnym numerem w wodewilach i cyrkach objazdowych, a później elementem kultury masowej (telewizyjne show, parki rozrywki). Z kolei w krajach Ameryki Łacińskiej kuglarstwo bywa nie tylko sztuką sceniczną, ale i sposobem na życie uliczne – wielu młodych artystów prezentuje swoje umiejętności na skrzyżowaniach ulic dużych miast, żonglując przed zatrzymującymi się samochodami w zamian za drobne datki. Dziś, niezależnie od zakątka świata, kuglarze uczą się od siebie nawzajem dzięki festiwalom i internetowi, a dawne regionalne granice zacierają się, tworząc globalną społeczność miłośników tej sztuki.

Wpływ kuglarzy na kulturę masową, teatr uliczny i festiwale

Współcześni kuglarze wywierają znaczący wpływ na kulturę masową – ich obecność można dostrzec w filmach, telewizji i innych mediach. Postać żonglującego klauna lub ulicznego artysty stała się symbolem sztuki cyrkowej rozpoznawalnym na całym świecie. W programach rozrywkowych i talent show kuglarze prezentują swoje umiejętności szerokiej publiczności, konkurując o uznanie widzów obok wokalistów czy tancerzy. Nierzadko to właśnie efektowne numery żonglerskie stają się highlightem widowisk telewizyjnych. Kuglarze pojawiają się także w literaturze i sztuce – przykładem może być choćby powieść Sztukmistrz z Lublina noblisty Izaaka Bashevisa Singera, która przybliżyła obraz wędrownego artysty cyrkowego szerszej publiczności. Nawet język potoczny korzysta z terminologii kuglarskiej – mówimy przecież o „żonglowaniu zadaniami” czy „żonglowaniu terminami” w odniesieniu do zręcznego godzenia wielu spraw naraz, co pokazuje, że koncepcja żonglerki przeniknęła do świadomości społecznej jako metafora sprawności.

Kuglarstwo odegrało też ogromną rolę w rozwoju teatru ulicznego i kultury festiwalowej. Uliczni performerzy – żonglerzy, połykacze ognia, klauni – od dziesięcioleci ożywiają miejskie przestrzenie, gromadząc wokół siebie widzów na placach i deptakach. Takie spontaniczne spektakle są istotą teatru ulicznego: bez formalnej sceny, za to z bezpośrednim udziałem publiczności. Wiele festiwali sztuk performatywnych, od lokalnych jarmarków po międzynarodowe festiwale teatralne i cyrkowe, zaprasza kuglarzy jako stały punkt programu. Pokazy żonglerskie i fireshow są atrakcją nocnych wydarzeń plenerowych, a warsztaty kuglarskie dla publiczności cieszą się popularnością na festiwalach rodzinnych. Również w nowoczesnych widowiskach artystycznych na dużą skalę widać wpływy kuglarstwa – nowy cyrk łączy elementy teatru, muzyki i tańca z tradycyjnymi numerami żonglerskimi, nadając im nowy kontekst i znaczenie. Przykładowo, w spektaklach Cirque du Soleil czy podczas pokazów na ceremoniach otwarcia igrzysk sportowych, skomplikowane układy żonglerskie prezentowane są jako pełnoprawna sztuka wizualna. Dzięki kuglarzom współczesna publiczność festiwalowa i teatralna odkrywa na nowo zachwyt nad ludzką zręcznością, a uliczne tradycje znajdują odbicie w najbardziej prestiżowych scenach świata.

Najsłynniejsi kuglarze w historii

Na przestrzeni dziejów pojawiło się wielu wybitnych kuglarzy, którzy przesuwali granice możliwości i inspirowali kolejne pokolenia artystów. Poniżej przedstawiamy kilka najbardziej znanych postaci, których osiągnięcia zapisały się w historii kuglarstwa:

  • Paul Cinquevalli (1859–1918) – jeden z pierwszych międzynarodowych mistrzów żonglerki, gwiazda europejskich scen przełomu XIX i XX wieku. Urodzony w Prusach (dzisiejsze Leszno w Polsce), zasłynął w londyńskich music-hallach fenomenalnymi pokazami łączącymi żonglowanie i balansowanie. Potrafił jednocześnie podrzucać kilka przedmiotów o różnej wielkości, a jednocześnie np. balansował na głowie ciężki przedmiot. Nazywano go „człowiekiem o gumowych kościach” ze względu na niezwykłą zręczność i giętkość. Jego sukces pomógł podnieść prestiż sztuki kuglarskiej na przełomie wieków.
  • Enrico Rastelli (1896–1931) – włoski kuglarz uznawany często za najwybitniejszego żonglera wszech czasów. W latach 20. XX wieku występował na arenach całego świata, zadziwiając widzów niespotykaną zręcznością. Do jego popisowych numerów należało jednoczesne żonglowanie 8 a nawet 10 przedmiotami (piłek, obręczy czy maczug) – co w tamtej epoce było absolutną sensacją. Jego rekordy (m.in. żonglerka ośmioma piłkami) przez dziesięciolecia pozostawały niepobite. Rastelli zmarł młodo, ale jego legenda przetrwała – do dziś stanowi inspirację dla artystów cyrkowych na całym świecie.
  • Francis Brunn (1922–2004) – niemiecki żongler, który nadał sztuce kuglarskiej nowy wymiar artystyczny. Karierę zaczynał w duecie z siostrą, lecz największe triumfy święcił jako solista na scenach Europy i Ameryki w połowie XX wieku. Brunn zasłynął z niesłychanej szybkości i elegancji – potrafił żonglować piłkami odbijając je od ziemi i ciała w rytmicznym tańcu, a także kręcić kilkoma obręczami i jednocześnie wykonywać taneczne ruchy. Jego styl łączył perfekcyjną technikę z wrażeniem lekkości i finezji, czym wyznaczył kierunek dla nowoczesnych pokazów żonglerskich.
  • Siergiej Ignatow (ur. 1950) – rosyjski żongler i gwiazda radzieckiego cyrku, znany z imponujących rekordów i perfekcji technicznej. W latach 70. i 80. zadziwiał publiczność sztuczkami takimi jak żonglowanie 11 obręczami jednocześnie czy długotrwałe utrzymywanie w powietrzu 7 piłek i maczug. Był wirtuozem żonglerki numerowej (na czas i ilość przedmiotów), a jego pokazy w Moskiewskim Cyrku Państwowym przeszły do legendy. Ignatow przyczynił się do rozwoju metodycznego treningu żonglerów – wielu późniejszych mistrzów uczyło się na podstawie jego osiągnięć.
  • Anthony Gatto (ur. 1973) – amerykański żongler uważany za jednego z najwybitniejszych w historii pod względem umiejętności technicznych. Już jako nastolatek pobijał rekordy Guinnessa w liczbie jednocześnie żonglowanych obiektów, a w dorosłej karierze wielokrotnie zdobywał mistrzostwo świata żonglerów. Gatto potrafił wykonywać niezwykle trudne numery z precyzją i powtarzalnością – m.in. jako pierwszy na świecie wykonał ponad 20 podwójnych wyrzutów 7 maczug bez błędu. Występował przez wiele lat w Cirque du Soleil, gdzie jego perfekcyjny pokaz żonglerski był jedną z głównych atrakcji. Uchodzi za żonglera, który osiągnął niemal nadludzką sprawność w swojej dziedzinie.
  • Michael Moschen (ur. 1955) – amerykański kuglarz-innowator, który zrewolucjonizował podejście do tej sztuki, traktując ją jako formę sztuki performance. Zdobywca prestiżowego stypendium MacArthur Fellowship, zasłynął w latach 80. i 90. z eksperymentalnych pokazów żonglerki kontaktowej i geometrycznej. Moschen wprowadził do repertuaru kuglarzy całkiem nowe rekwizyty i stylizacje – np. żonglowanie odbijającymi się kulami w układach przypominających ruchy planet czy słynną scenę z filmu Labirynt, gdzie żongluje kryształowymi kulami (choć na ekranie robi to postać grana przez Davida Bowiego, to dłońmi za kulisami operował właśnie Moschen). Jego twórczość pokazała, że żonglerka może być nie tylko cyrkowym numerem, ale i wysublimowaną sztuką wizualną.
  • Lottie Brunn (1925–2008) – niemiecko-amerykańska żonglerka, jedna z najsłynniejszych kobiet w historii tej dyscypliny. Nazywana „królową maczug„, zasłynęła niezwykłą szybkością i zręcznością w żonglowaniu tym właśnie rekwizytem. W latach 50. ustanowiła rekord, podrzucając i łapiąc 6 maczug w serii ponad 300 podbić, co było wyczynem nieosiągalnym dla większości ówczesnych żonglerów (niezależnie od płci). Występowała m.in. w cyrkach i rewiach na całym świecie, przecierając szlaki dla kolejnych pokoleń artystek. Jej sukces pokazał, że kobiety również mogą dominować w technicznie wymagającej sztuce żonglerki na najwyższym poziomie.
Kontakt